Metotreksat, sprzedawany pod nazwami handlowymi Rheumatrex i Trexall, jest klasyfikowany jako lek antymetabolitowy. Oznacza to, że skutecznie ingeruje w prawidłowy metabolizm komórek. Metotreksat jest skuteczny w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy, nowotworów i ciąży pozamacicznej. Pacjenci przyjmujący metotreksat powinni być ściśle monitorowani przez lekarza, ponieważ może on wywoływać różne działania niepożądane, w tym powodować uszkodzenie nerek.
Wideo dnia
Akcje
Metotreksat jest stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, przewlekłej autoimmunologicznej choroby zapalnej. Dokładny tryb działania nie jest jeszcze zrozumiały, ale metotreksat działa jako środek przeciwzapalny i może zmieniać odpowiedź immunologiczną organizmu, co przyczynia się do wywoływania choroby. Metotreksat jest najbardziej znany jako czynnik chemioterapeutyczny, ponieważ skutecznie zabija szybko dzielące się komórki. Czyni to poprzez konkurowanie z kwasem foliowym (witamina B niezbędna do wzrostu i podziału komórek), powodując w ten sposób niedobór kwasu foliowego w komórkach. Bez kwasu foliowego komórki umierają. Jednak metotreksat wpływa także na zdrowe komórki w organizmie, takie jak nerki, powodując w ten sposób skutki uboczne.
Reakcja nerek
Metotreksat jest wydalany z organizmu przez nerki. Wysokie dawki metotreksatu, zdefiniowane jako więcej niż 1 g m -2 powierzchni ciała, mogą być toksyczne dla nerek. Kiedy metotreksat rozkłada się w organizmie, są fragmenty, które nie rozpuszczają się w kwaśnym moczu. Kawałki te mogą się wytrącać (co oznacza wypadnięcie z roztworu) i gromadzić się, powodując toksyczność dla nerki, a także spowalniając wydalanie metotreksatu z organizmu. Nieleczona niewydolność nerek może prowadzić do uszkodzenia nerek, niewydolności nerek, a nawet śmierci.
Leukoworyna
Leukoworyna jest kompleksem witaminowym podobnym do kwasu foliowego. W przypadku pacjentów otrzymujących duże dawki metotreksatu w leczeniu takich chorób, jak białaczka, chłoniak lub rak głowy i szyi, dodanie leukoworyny do leczenia pomaga zmniejszyć częstość występowania toksyczności nerek.
karboksypeptydaza G2
karboksypeptydaza G2 (CPDG2) jest enzymem, który rozkłada antyfolany, takie jak metotreksat. CPDG2 ulega hydrolizie (rozpada się za pomocą wody) metotreksatem w nieaktywną cząsteczkę zwaną DAMPA i glutaminianem. Dlatego pacjenci doświadczający toksyczności nerek z powodu metotreksatu mogą być leczeni CPDG2 w celu szybkiego zmniejszenia stężenia metotreksatu we krwi przed dalszym uszkodzeniem i niewydolnością nerek.
Profilaktyka
Przed podaniem metotreksatu można podjąć kilka kroków, aby zmniejszyć częstość występowania toksyczności nerek. Wstępne nawodnienie, upewniając się, że ciało pacjenta jest dokładnie nawodnione poprzez picie dużej ilości płynów, pomaga zmniejszyć opadanie i gromadzenie się resztek metotreksatu.Dodatkowo, ułatwiony jest odczyn zasadowy w moczu (bardziej podstawowy), ponieważ pozostałości metotreksatu są bardziej rozpuszczalne w zasadach niż kwasy. Najważniejsze jest rutynowe monitorowanie stężenia metotreksatu we krwi, aby upewnić się, że dawki nie są wystarczająco wysokie, aby wywołać toksyczne działanie na nerki.
